درباره قانونی شدن حکم شرعی حجاب

4 Replies to “درباره قانونی شدن حکم شرعی حجاب”

1. سلام استاد
   خداقوت، در رابطه با درس جامعه شناسی سیاسی در دانشگاه استاد کتاب بشیریه را مبنا قرار داده است.
   برای فهم این موضوع از منظر مکتب و ارا شهید مطهری چه منبعی معرفی میفرمایید که بتوانیم مقابله آگاهانه داشته باشیم؟

   پاسخ ↓

   • سلام علیکم
     من در فضای جامعه شناسی سیاسی کار نکرده ام

     پاسخ ↓

2. با سلام. این یادداشت را از محتوای سخنرانی ها و نوشته های حضرت عالی تنظیم کرده ام، آیا محتوای آن را تایید می کنید؟
   ممنون می شوم اگر زودتر پاسخ دهید.

   قانون بودن حجاب، چرا؟
   آیا درست است که رعایت حجاب در جامعه، الزامی و قانون، باشد؟
   این سوالی است که برخی به اشتباه و یا به غرض، آن را این گونه مطرح می کنند: «آیا درست است که حجاب، اجباری باشد؟»
   کلیدواژه «حجاب اجباری» و طرح سوال به شکل دوم، مبتنی بر پیش‌فرض ناصوابی است به نحوی که هر پاسخی به این سوال داده شود، علیه پاسخ‌دهنده خواهد بود! زیرا اگر بگویید بله، بارِ منفی واژه اجبار را روی حجاب پذیرفته اید و اگر بگویید خیر، الزامی بودن آن را نفی کرده اید، در واقع این پرسش به این شکل، پاسخ منطقی‌ای ندارد؛ شبیه این است که کسی بگوید «آیا درست است که محدودیت سرعت در رانندگی، اجباری باشد؟»
   اما اگر بپرسیم که آیا درست است که برای محدودیت سرعت در رانندگی قانونی در کار باشد؟ سوالِ به جایی پرسیده ایم که می توان در مورد آن بحث کرد.
   پاسخ به پرسش مذکور در مورد حجاب، به مبنای قانون گذاری در جامعه برمی گردد.
   در یک کشور اسلامی که اکثریت قریب به اتفاق آن مسلمان هستند، حقوق و قوانین مدنی باید هم راستای احکام اجتماعی اسلام باشد. پس طبق قانون اساسی کشور، قوه مقننه باید قانون حجاب در اسلام را به عنوان یک قانونِ مدنی ناظر به پوشش افراد به رسمیت بشناسد؛ یعنی در کشور، قانونی به نام قانون حجاب که حد حجاب را همان حدود شرعی می داند، مثل بسیاری از قوانین کشورها، وجود داشته باشد.
   اما فارغ از این مساله، چه قانونی، قانونِ درست است؟ از چه قانونی، می توان دفاع کرد و آن را منطبق با حقوق انسان ها دانست؟
   مبانی متنوعی به عنوان مبنای قانون درست، از سوی نظریه پردازان ارائه شده است که در اینجا فرصت پرداختن به همه آنها نیست، آنچه از نظر اسلام، مبنای قانون گذاری است، حفاظت از حق انسانیت انسان هاست، یعنی آن قانونی محترم است که کرامت انسان ها را حفظ کند و باعث رشد آنها شود.
   اما حفظ حد شرعی حجاب در جامعه، چگونه باعث حفظ کرامت انسانها و رشد آنها می شود؟
   این سوال را در قالب دو سوال مختلف می‌توان مطرح کرد:
   مطلق برخورداری از حجاب و پوشش و برهنه نبودنِ قسمت های خاصی از بدن (صرف نظر از محدوده دقیق آن)، چگونه باعث کرامت انسان ها می شود؟
   حد شرعی حجاب (فقط بدون پوشش بودن صورت و دست ها تا مچ) چگونه باعث کرامت انسان ها می شود؟
   تحلیل‌های عقلی ما پاسخ سوال اول را براحتی می‌تواند بدهد؛ و اغلب تحلیل‌هایی که ارائه می‌شود ناظر به این سوال است؛ مثلا اینکه برهنه کردن اندامهای شهوت‌انگیز ویا استفاده از پوشش تحریک آمیز موجب می‌شود که زن به جای اینکه به عنوان یک انسان در جامعه نقش‌آفرینی کند عمدتا از زاویه جنسی مورد توجه واقع شود و این خلاف کرامت انسانی اوست؛ و یا پاسخ‌هایی که ناظر است به اینکه رعایت پوشش محترمانه و پرهیز از حضور به صورت تحریک‌کننده باعث می شود آرامش روانی جامعه و بنیان خانواده که از عوامل رشد انسان هستنند، حفظ شود.
   اما وقتی این سوال کلی بخواهد به سوالی تبدیل شود که مبنای قانون قرار بگیرد باید دقیقا محدوده را معین کند؛ و اینجاست که اختلاف بین خود بشر پیش می‌آید. در این عرصه‌ها جامعه دینی معیار و حد مربوطه را از دستورات الهی می‌گیرد؛ و وقتی حکم خدا را قانون می کنیم و رأی او را بر رأی دیگران ترجیح می دهیم، در واقع به مردم اعلام می کنیم که شما بزرگوارتر و شریف تر از این هستید که به حدود معرفی شده توسط بندگان خدا (که صرفا بر اساس سلیقه‌های شخصی و نظرات خطاپذیرشان است) عمل کنید، بویژه وقتی که خداوندی که به همه ابعاد انسانها آگاه است و تمام دستورات دینش، حتی تقوا را برای رسیدن به کرامت معرفی کرده (إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ) وقتی حدی را معین کند قطعا این تعیین بر همه تعیین‌هایی که با آرای سلیقه‌ای و خطاپذیر انسانها مطرح می‌شود اولویت دارد و به حفظ و تقویت کرامت انسان نزدیکتر است.

   پاسخ ↓

   • سلام علیکم
     مطلب شما را مطالعه کردم. ضمن تشکر از زحمت شما
     مقداری اصلاح نیاز داشت که با اجازه شما در همین متن شما اصلاح کردم و می‌توانید آن را در اختیار هرکس که صلاح می‌دانید قرار دهید.

     پاسخ ↓