درس فلسفه غرب و فلسفه علم

در سال تحصیلی‌ای که در پیش داریم (نیمسال اول ۹۶-۹۷) درسی به نام «فلسفه غرب» برای دانشجویان ارشد رشته فلسفه علوم اجتماعی در دانشگاه باقرالعلوم ع دارم. در این درس پس از مرور سریعی بر آراء یونان باستان، محور اصلی بحث از دکارت تا کانت و هگل قرار خواهد بود و بعد از آن به سراغ فلسفه علم می‌رویم ان‌شاءالله

منبع اصلی درس فلسفه غرب کتاب «تاریخ مختصر فلسفه جدید» نوشته راجر اسکروتن (ترجمه اسماعیل سعادتی خمسه، انتشارات حکمت) خواهد بود؛ هرچند بحث فقط شرح متن نیست و تلاش می‌شود با ملاحظات کاربردی در حوزه مباحث فلسفه علوم اجتماعی باشد. کتاب مذکور نایاب بود اما مدتی است تجدید چاپ شده است.

برای درس فلسفه علم، متن معینی را قرار نداده‌ام. عمدتا به دو کتاب «چیستی علم» چالمرز و «فلسفه علم در قرن بیستم» گیلیس ارجاع می‌دهم اما بسیاری از بحثها خارج از این دو کتاب است. حال و هوایی از بحثهای اینجا را در بخش اول کتاب «علم دینی، معنا امکان و راهکارهای تحقق آن» می‌توانید بیابید.

فایلهای صوتی جلسات در سامانه آموزش مجازی دانشگاه بارگذاری می‌شود و مشاهده آن برای عموم آزاد است؛ اما مشارکت در آن فقط برای دانشجویان درس ممکن است. برای ورود به آن از اینجا اقدام کنید و در صورتی که درباره مباحث آن مطلبی داشتید می‌توانید در قسمت دیدگاه همین صفحه مطلبتان را منعکس کنید.

 

بازدیدها: ۱۰۰۵

تدریس علم دینی

بسم الله الرحمن الرحیم

امسال حدود ۵ سال از تالیف کتاب «معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی» گذشته است. بعد از تألیف نیز همانند قبل آن به تدریس این موضوع ادامه دادم که از اولین مواردش تدریس این موضوع برای دانشجویان کارشناسی ارشد رشته فلسفه علم در دانشگاه شریف در سال تحصیلی ۸۹-۹۰ بود. طبیعی است که در این سالها با نقدهایی مواجه شدم و اصلاحاتی در ذهنم رقم خورد. شاید مهمترین ایرادی که الان بر کتاب خود می‌دانم این است که در حوزه علوم انسانی ورود جامعی نداشته و نکات بسیاری را مورد غفلت قرار داده‌ام و یکی از علل آن این بود که آشنایی آن موقع من با علوم انسانی و اجتماعی، به تبع فضای عمومی کشور، تابع فضای انگلوساکسون بود و از اهمیت جریان قاره‌ای به عنوان یک جریان بشدت اثرگذار در حوزه علوم انسانی و اجتماعی بی‌خبر بودم. به هر حال امسال (نیمسال دوم سال تحصیلی ۹۴-۹۵) پیشنهاد تدریس همین عنوان برای دوره تمهیدیه سطح ۴ موسسه امام رضا علیه‌السلام مطرح شد. ادامه مطلب تدریس علم دینی

بازدیدها: ۸۶۳

چگونگي بازتوليد فلسفه‌هاي علوم انساني با تکيه بر فلسفه اسلامي

یکی از گامهای لازم برای تحقق علم دینی، اصلاح در عرصه پیشفرضهاست که اگر این اصلاح بخواهد به مبانی معرفتی متقنی تکیه کند باید فلسفه اسلامی را در این عرصه جدی گرفت. اما چگونه از مباحث عام وجودشناسی فلسفه اسلامی می توان به سمت پیشفرضهای خاص علوم حرکت کرد؟ آیا از فلسفه مطلق (که عمدتا مباحث وجودشناسی است) می توان به سوی فلسفه های مضاف (که امروزه غالبا به عنوان معرفت درجه۲ قلمداد می شود و عمدتا صبغه معرفت شناسی دارند) می توان پلی زد؟  متن ضمیمه، مقاله ای است برای پاسخگویی به این دغدغه ها که پس از مدتی تاخیر در شماره یازدهم (بهار ۱۳۹۱) نشریه علمی-پژوهشی اسرا منتشر شده است. ادامه مطلب چگونگي بازتوليد فلسفه‌هاي علوم انساني با تکيه بر فلسفه اسلامي

بازدیدها: ۲۶۵

پاورپوینت علم دینی برای طرح ضیافت اندیشه اساتید+ تکمیلی

چنان که به برخی از دوستان وعده داده بودم، فایل آماده شده برای بحث فلسفه علم و معرفت شناسی اسلامی (علم دینی)را  که برای طرح ضیافت اندیشه اساتید سال قبل تهیه کرده بودم مجددا با اصلاحاتی دوباره در اختیار دوستان قرار می دهم.

فایل نمایشی محض (کم حجم)                                فایل کامل (MB 1.5)

تکمله:

در ایام تابستان امسال (سال ۱۳۹۲) این بحث را برای دوستان دیگری در دانشگاههای دیگر ارائه کردم و نکاتی در تکمیل مطالب قبلی ارائه شد که فایل کامل شده آن تقدیم می شود:

فایل تکمیل شده سال ۱۳۹۲

بازدیدها: ۳۶۲

دیدگاه آیت الله جوادی آملی در باب علم دینی

چکيده

آيت‌الله جوادي آملي از متفکراني است که با تکيه به مباحث مختلف سنت تفکر اسلامي (همچون فلسفه اسلامي، اصول فقه و …) سعي کرده تبيين خاصي از موضوع علم ديني ارائه دهد. ايشان در عين حال که معتقدند که علم بما هو علم کشف واقع مي‌کند و لذا آنچه واقعاً علم است، اسلامي است؛ اما بر اين باورند که ادامه مطلب دیدگاه آیت الله جوادی آملی در باب علم دینی

بازدیدها: ۲۲۲

علم دینی به منزله مبنایی در باب نحوه تعامل علم و دین

چکيده

بحث از معنا، امکان، مطلوبيت، چگونگي و ضرورت علم ديني مدتي است که در جامعه ما چالش‌برانگيز شده است. شايد مهمترين مشکل، شفاف نبودن بسياري از مباني علم‌شناسي و دين‌شناسي در اين عرصه است. مثلاً برخي از مخالفان علم ديني، چون ماهيت علم را در برخورداري از روش تجربي مي‌دانند، منكر امكان علم ديني هستند. يا اينكه برخي از مدافعان علم ديني گاه بر مباني فلسفي‌اي تکيه مي‌زنند که علم را بيشتر، امري فرهنگي معرفي مي‌کند تا امري معرفتي؛ و اين تلقي ناخودآگاه آنها را به وادي نسبيت‌گرايي نزديك مي‌سازد. همچنين گاه دين محدود در ارزش‌‌ها ويا منحصر در متون نقلي معرفي مي‌شود. ادامه مطلب علم دینی به منزله مبنایی در باب نحوه تعامل علم و دین

بازدیدها: ۳۵۸